Το μεγαλείο των τεχνών - «Ο κύκλος με τη θάλασσα» της Μαρίας Λιάσκα-Μαυράκη

Όπως έχω αναφέρει πολλές φορές, τα μυθιστορήματα που πραγματεύονται ιστορικά γεγονότα, δεν είναι από τα αγαπημένα μου. Όχι επειδή με κουράζουν, αλλά κυρίως επειδή δεν καταφέρνουν πάντα με επιτυχία να συνδυάζουν την μυθιστορία με την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να νιώθω εξαπατημένη. "Ο κύκλος με τη θάλασσα" είναι ένα βιβλίο, όμως, που πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, συνδυάζοντας δύο θεωρητικά εκ διαμέτρου αντίθετες ιστορίες που, ωστόσο, έχουν πολλά κοινά σημεία επαφής, και που έχουν πληγώσει με τον ίδιο τρόπο όσους τις βίωσαν. Δύο χώρες, διαφορετικοί άνθρωποι, κοινές πορείες που οδηγούν στο ίδιο σημείο, και μια αλήθεια συγκλονιστική, καλά κρυμμένη, που περιμένει να βγει στο φως και να εξαγνιστεί.

Η εξαφάνιση του Άντι στα παγωμένα νερά της Αμμοχώστου θα οδηγήσει τους φίλους του, Γρηγόρη και Δήμητρα, στην απόφαση να ταξιδέψεις μέχρι την Ιρλανδία, ώστε να γνωρίσουν τα μέρη που ο φίλος του έζησε και μεγάλωσε, απονέμοντας με τον τρόπο αυτό τον προσωπικό τους φόρο τιμής. Το ταξίδι όμως αυτό κρύβει για τους δυο τους περισσότερα απ' όσα θα φαντάζονταν ποτέ. Μαθαίνουν αλήθειες για τον Άντι που δεν είχαν καν φανταστεί. Αλήθειες που τους φέρνουν πιο κοντά, αλήθειες που τους αλλάζουν και που τους αναγκάζουν να δουν τα γεγονότα που νόμιζαν πως ήξεραν με άλλα μάτια. Ένα ταξίδι στον τόπο και τον χρόνο, που μας μεταφέρει από το σήμερα σε εποχές αλλοτινές που όμως δεν ξεχάστηκαν, αλλά σημάδεψαν την Ιστορία και ανθρώπινες ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, αφήνοντας για πάντα σημάδια στην άμμο και τη θάλασσα, όπως ακριβώς και στις ψυχές.

Μια ιστορία αληθινή και συγκινητική, γραμμένη για να γεννήσει μέσα μας βαθιά και πηγαία συναισθήματα που ουκ ολίγες φορές φέρνει δάκρυα στα μάτια μας. Μια ιστορία που περιγράφει την τραγικότητα της καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας που κάθε άνθρωπος αξίζει και που όμως πολλές φορές του τα στερούν οι αποφάσεις άλλων και οι εξελίξεις της ζωής που δεν μπορούν να ορίσουν. Μια ιστορία για την οδύνη που βίωσαν άνθρωποι που έχασαν τις οικογένειές τους, τα παιδιά τους, εξαιτίας καταστάσεων που δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν και στις οποίες παραδόθηκαν παρά που το μοναδικό πράγμα που θέλησαν ήταν να ζήσουν, να ευτυχίσουν. Μια ιστορία για την τρομοκρατία, την κυβερνητική εξουσία και την δύναμη που αυτές ασκούς πάνω στις μάζες καταστρέφοντας εύθραυστα όνειρα, ελπίδες και συνειδήσεις.

Το βιβλίο δεν είναι απλά καλογραμμένο, αλλά η συγγραφέας του φαίνεται πως έχει μελετήσει σε βάθος την ιστορία δύο τόπων που αν και βίωσαν την έννοια της διχοτόμησης της πατρίδας τους με τρόπο διαφορετικό, φέρουν παρόμοια σημάδια στο σώμα και την ψυχή τους. Πληγές που αιμορραγούν για να θυμίζουν τον πόνο, που δεν τους επιτρέπεται να ξεχαστεί γιατί αν συμβεί αυτό, θα ξεχάσουν ποιοι ήταν, τι έχασαν, τι ένιωσαν, για ποια πράγματα πάλεψαν. Μια πλοκή άκρως καλοδουλεμένη, χωρίς λευκά σημεία, που κάνει τον αναγνώστη να αισθάνεται λες και βρίσκεται επιβιβασμένος σε ένα τρενάκι συναισθημάτων που ποτέ δεν καταλαγιάζουν παρά μονάχα αλλάζουν μορφή. Η αφήγηση σαν μία ρουλέτα που συνεχώς γυρίζει, προσφέροντας ανατροπές που συγκλονίζουν και που ανατρέπουν τα γεγονότα, με την αλήθεια -ή και την λύτρωση- να μην έρχεται παρά μονάχα στο τέλος.

Ένας κύκλος θάλασσας... Ένας κύκλος πόνου και αδικίας... Ένας κύκλος επαναστάσεων, οδύνης, θανάτου, που με το αίμα της ποτίστηκαν ανθρώπινες ζωές που καταδικάστηκαν σε πορείες που κανείς δεν επέλεξε, αλλά και που δεν μπορούσαν να αποφύγουν. Η Αμμόχωστος της Κύπρου και το Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας... Δύο πόλεις τόσο διαφορετικές που όμως, βίωσαν καταστάσεις τραγικές, γράφοντας με αίμα, δάκρυα και πόνο την δική τους Ιστορία. Η κυρία Λιάσκα-Μαυράκη, σε αυτό το δεύτερο μυθιστόρημά της, καταφέρνει κάτι μαγικό, παντρεύοντας δύο ιστορικά γεγονότα και ταξιδεύοντάς μας ανάμεσα στο τότε, του 1974, και στο σήμερα, του 2012, ξεδιπλώνοντας το κουβάρι μιας αλήθειας που μας συγκινεί και μας συγκλονίζει με την δύναμη της αλήθειας του. Μια ιστορία απόλυτα εμπνευσμένη, πρωτότυπη, που κάνει την διαφορά και που αποδεικνύει πως όταν η φαντασία αγκαλιάζει την πραγματικότητα και γίνεται ένα μαζί της, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μοναδικό.

Πηγή: http://www.culture21century.gr/2015/09/book-review_94.html