Altervita.gr • Μάρω Λεονάρδου, SOS SAVE OUR SOULS Σώστε τις ψυχές μας • συνέντευξη στη Βάσω Παπαδοπούλου

Λέτε κάπου, ή καλύτερα λέει ο ήρωάς σας, «… εμένα δε με συγκινεί η συγγένεια. Αγαπάω τους ανθρώπους…»

Περί καθολικής αγάπης είναι το θέμα του βιβλίου;

Δεν ξέρω τι εννοείτε με τον όρο καθολική αγάπη. Αυτό που νομίζω ότι εννοεί ο ήρωάς μας και πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι πως ένας άνθρωπος μπορεί να αγαπήσει χωρίς να είναι υποχρεωμένος λόγω συγγένειας. Κι άλλωστε, αυτό κάνει και ο ίδιος. Η βιολογική του μάνα τον έδωσε στην «ξένη» για να τον σώσει από την πείνα. Κι εκείνος αγάπησε την «ξένη» το ίδιο δυνατά όπως και τη φυσική του μάνα, η απουσία της οποίας από τη ζωή του τελικά τον σημαδεύει. 

Παρόλο που μιλάμε για αγάπη που ξεπερνά τα όρια της οικογένειας ή της πατρίδας, υπάρχουν στιβαροί οικογενειακοί δεσμοί. Υπάρχει διαφορά σε αυτά τα δύο είδη αγάπης; Ο έρωτας; Τι είναι ο έρωτας; 

Υπάρχουν πολλές ερμηνείες του έρωτα, ανάλογα από ποια οπτική γωνία το βλέπει κανείς. Αν ρωτάτε εμένα προσωπικά, ειλικρινά δεν ξέρω να σας πω. Ξέρω όμως πως ό,τι κι αν είναι, ο έρωτας γιατρεύει πληγές της παιδικής ηλικίας, ανυψώνει, εξιδανικεύει και κάνει τον ερωτευμένο να περνά σε άλλη, μη γήινη διάσταση.  

Πρόκειται, όπως λέτε, περί μίας πραγματικής ιστορίας που κάποιος σας εμπιστεύθηκε. Τι σας συγκίνησε σε αυτήν ώστε να θελήσετε να μας την διηγηθείτε; 

Με συγκίνησε η εμπιστοσύνη που έδειξε απέναντί μου για να μου τη διηγηθεί.Και το πάθος του να την κάνει γνωστή. Από τη στιγμή που εκείνος το ήθελε τόσο πολύ, εγώ λειτούργησα μόνο ως το μέσον για να πραγματοποιήσει την επιθυμία του. Άλλωστε, όλες οι αληθινές ιστορίες έχουν τη δική τους δυναμική.

Κάποιος σας εκμυστηρεύτηκε την ιστορία του. Συνήθως οι διηγήσεις αυτές περιέχουν ανακρίβειες ως προς τους χώρους, την εποχή και τις συνθήκες. Χρειάσθηκε να κάνετε έρευνα για να τοποθετήσετε τα γεγονότα στον χώρο και τον χρόνο; 

Αν και δημοσιογράφος, εδώ δεν πρόκειται για δημοσιογραφική έρευνα, ούτε για ιστορικό πρόσωπο, ούτε καν για ιστορικό μυθιστόρημα. Αποδέχθηκα την αφήγησή του ως αληθινή, ακόμη και αν σε κάποια σημεία έχει προσθέσει ή αφαιρέσει αληθινά και φανταστικά κομμάτια. Άλλωστε, όλοι το ίδιο κάνουμε όταν αφηγούμαστε τη ζωή μας. Από εκεί και πέρα, ναι, πήγα στο Ρότερνταμ, όπου εκτυλίσσεται ένα μεγάλο κομμάτι του βιβλίου, κυρίως για να νιώσω την ατμόσφαιρα της πόλης και να πάρω την αύρα αυτής της ιστορίας. 

«Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα», όπως λέει ο στίχος. Η περιπέτεια με τη γραφή του βιβλίου αυτού, σας βοήθησε να φτάσετε λίγο πιο κοντά στον στόχο, αν βέβαια στόχος σας είναι η «σωτηρία της ψυχής»; 

Νομίζω πως το σημαντικότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος στη ζωή του, εκτός από την απόκτηση υλικών αγαθών, είναι η αναζήτηση των μυστικών που κρύβει η ψυχή του. Ναι, και σ’ εμένα προσωπικά, αλλά και σε όποιον διαβάσει το συγκεκριμένο βιβλίο, η ιστορία δίνει την ευκαιρία για μια καλύτερη και βαθύτερη εσωτερική αναζήτηση. 

Έρωτας και αγάπη, δύο στοιχεία που υπάρχουν άφθονα στο μυθιστόρημά σας. Διαφέρουν μεταξύ τους κατά την άποψή σας, ως προς τι; 

Νομίζω πως για να ερωτευτείς κάποιον δεν είναι απαραίτητο και να τον έχεις αγαπήσει. Όμως, σίγουρα για να τον αγαπήσεις βαθιά, πιστεύω πως πρώτα θα πρέπει να σ’ έχει μαγέψει, να τον έχεις ερωτευτεί έστω και λιγο.Θα μου πείτε, τα παιδιά μας και τους γονείς μας τους ερωτευόμαστε; Πιστεύω πως κάπου βαθιά μέσα μας, ναι, γιατί αρχικά τουλάχιστον τους θαυμάζουμε, τους αποδεχόμαστε όπως είναι... Θαυμασμός, αποδοχή, υπερεκτίμηση... δεν είναι όλα αυτά στοιχεία του έρωτα; Μάλλον, ο έρωτας είναι το αρχικό ερέθισμα που κινητοποιεί στη συνέχεια το συναίσθημα που είναι η αγάπη. 

Μητρική ή και πατρική αγάπη, σχέσεις ζευγαριών. Να αναφερθούμε λίγο και σε αυτά τα θέματα; 

Όλοι λένε και θέλουν να πιστεύουν πως οι σχέσεις μεταξύ των ζευγαριών κάποτε τελειώνουν, σε αντίθεση με την πατρική ή τη μητρική σχέση που δεν τελειώνει ποτέ. Προσωπικά, πιστεύω πως και η συγγενική σχέση, η πατρική και μητρική αγάπη, αν δεν συντηρηθούν με συναισθήματα και ευτυχισμένα κοινά βιώματα, επίσης τελειώνουν, απλά δεν μας επιτρέπεται είτε να το παραδεχτούμε είτε να το εκφράσουμε γιατί οφείλουμε το σεβασμό στους γονείς και επίσης νιώθουμε ενοχές όταν παύουμε –αν συμβεί αυτό– να αισθανόμαστε στοργή και τρυφερότητα προς αυτούς, όταν τους απομυθοποιούμε, αν θέλετε και αυτούς, μεγαλώνοντας, όπως απομυθοποιούμε τη σχέση μας, τους αγαπημένους μας, το αντικείμενο του έρωτά μας. Νομίζω πως όλων των ειδών οι αγάπες χρειάζονται φροντίδα, συντήρηση, προσοχή για να διατηρηθούν, απ’ όλες τις πλευρές.  

Από τις σελίδες του έργου σας περνάει μία ολόκληρη εποχή, γεμάτη με εξαιρετικά σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την εξέλιξη του πλανήτη. Ήταν δύσκολο να αναπτύξετε την ιστορία σας ανάμεσα σε αυτά; Για ποιο λόγο; 

Όχι, δεν ήταν δύσκολο, γιατί για τις εποχές αυτές –το «ιστορικό» κομμάτι, αν θέλετε, του βιβλίου– άφησα τον πρωταγωνιστή του να μιλήσει μόνος του, άλλωστε εκείνος τις έζησε εκείνες τις εποχές και ήταν σε θέση να τις περιγράψει καλύτερα από εμένα. 

Ας μιλήσουμε για μητρική αγάπη. Η Ευανθία, η Ζανέτ, η Παναγιώτα, υπάρχουν κοινά; Η Μάρω βρίσκεται κάπου ανάμεσα στις μητέρες αυτές; 

Ως μάνα, μάλλον κινούμαι κάπου ανάμεσα στην Ευανθία και τη Ζανέτ, και μάλλον πιο πολύ κοντά στη Ζανέτ. Παναγιώτα δεν είμαι σίγουρα, καθώς αυτό το μοντέλο υπερ-προστατευτικής Ελληνίδας μάνας δεν το έχω υπηρετήσει με τίποτα. Ως Ευανθία... δεν ξέρω αν θα είχα δώσει το παιδί, ακόμη και για να το σώσω από την πείνα... ειδικά σε αυτή την ηλικία. Μου φαίνεται πως μάλλον δεν θα το έκανα. Όσο για τη Ζανέτ, μου είναι πιο κοντά, και σαν προσωπικότητα και σαν αντίληψη. Άλλωστε, βρέθηκα κι εγώ κατά κάποιον τρόπο στη θέση της, να μεγαλώνω δηλαδή το παιδί κάποιας άλλης, κι ας ήταν η κόρη μου... 

Έχετε ένα ομολογουμένως πλούσιο και ποικίλο βιογραφικό. Αν σήμερα αρχίζατε από την αρχή, θα αλλάζατε κάτι; 

Τα περισσότερα... δεν θα ξαναγινόμουν, για παράδειγμα, δημοσιογράφος. Αυτό σίγουρα θα το άλλαζα και θα γινόμουν κάτι που θα παρείχε υπηρεσίες στους ανθρώπους. Ίσως να γινόμουν γιατρός, να είμαι και χρήσιμη. Από ’κεί και έπειτα... ίσως να μην παντρευόμουν, ίσως να μην έκανα παιδιά... ίσως να ταξίδευα τον κόσμο, γράφοντας... Όμως, κανείς δεν πρέπει να κρίνει τη ζωή του εκ των υστέρων, αλλά με τα δεδομένα της κάθε εποχής που λάμβανε τις αποφάσεις του. Υπό αυτό το πρίσμα, μάλλον θα ξαναέκανα τα ίδια, όπως τα έκανα, γιατί αυτά μπορούσα και αυτά ήθελα τότε.  

Δύσκολες οι σημερινές εργασιακές συνθήκες. Τι ώθησε τη Μάρω να αποχωρήσει από το τηλεοπτικό προσκήνιο; 

Το... πλήρωμα του χρόνου! Βαρέθηκα, κουράστηκα, η τηλεόραση έχασε την αίγλη της, τη μαγεία της, έπαψα να είμαι «ερωτευμένη» μαζί της. Άλλωστε, η ζωή δεν είναι μονόδρομος. Υπάρχουν πολλά παρακλάδια και μονοπάτια... Ο κύκλος της τηλεόρασης έκλεισε και άνοιξαν νέοι δρόμοι... Δεν κρεμάστηκα ποτέ από το γυαλί, ούτε πίστεψα ότι θα ήταν εφ’ όρου ζωής. 

Ο Δημοσιογράφος παύει να παραμένει «ερευνητής» ή η ιδιότητα αυτή τον ακολουθεί; 

Δεν ξέρω αν τον ακολουθεί. Σίγουρα πάντως έχει εξασκηθεί στο να βλέπει πίσω από αυτό που φαίνεται, στο να ψάχνει αυτό που πραγματικά «είναι». Ο δημοσιογράφος πάντα είναι καχύποπτος και δύσπιστος, ποτέ δεν πιστεύει αυτό που του λένε, γιατί γνωρίζει καλά ότι υπάρχει και κάτι άλλο. Δεν πρόκειται τόσο για δημοσιογραφική ιδιότητα, όσο για τρόπο σκέψης, στον οποίο μαθαίνει και εθίζεται ο δημοσιογράφος.  

sos

Αυτό είναι το τρίτο σας βιβλίο, να περιμένουμε εντονότερη δραστηριότητα στο βιβλιοφιλικό και συγγραφικό χώρο; 

Φυσικά. Ήδη, βρίσκεται στα σκαριά το τέταρτο βιβλίο, ενώ μια συλλογή διηγημάτων έχει ολοκληρωθεί και περιμένει την ώρα της για να εκδοθεί. Σίγουρα, υπάρχουν και πολλά άλλα στο μυαλό μου, που περιμένουν να πάρουν σάρκα και οστά.

Τι σας ώθησε στην αλλαγή εκδοτικής οικογένειας;

Έφυγα από το σουπερμάρκετ για το ντελικατέσεν... αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο και έναν μικρό. Στον μεγάλο εκδοτικό οίκο, κάνουν σκέτο εμπόριο. Στον μικρό, και ειδικά στον ΑΝΕΜΟ ΕΚΔΟΤΙΚΗ σέβονται ακόμη το γεγονός ότι το βιβλίο αποτελεί προϊόν πνευματικής εργασίας και ότι ο συγγραφέας είναι καταρχήν δημιουργός και όχι παραγωγός φέτας! 

Πηγή