H κριτική της Γεωργίας Ρετετάκου για το site vivlionerga.com
Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που θα σε αλλάξει και θα σε γεμίσει με έντονα εναλλασσόμενα συναισθήματα σύγκρουσης με πολλές σκέψεις και πολλές αναθεωρήσεις ζωής.
Είναι ένα βιβλίο προσωπικής αναζήτησης και παράλληλα ένα μυθιστόρημα που μας αγγίζει όλους κάνοντας τους προβληματισμούς του πρωταγωνιστή και των ανθρώπων που θα βρεθούν κοντά του, φυσικά ή νοερά, δικούς μας προβληματισμούς και κυρίως μια αφετηρία για να φτάσουμε στην ουσία της ύπαρξής μας.
Εισχωρώντας στο Απαγορευτικό
Ο συγγραφέας καταφέρνει με μια φράση, ακόμα και με μια λέξη να αλλάξει το ύφος της αφήγησης και να ξεγυμνώσει τα πραγματικά ή παραπλανητικά συναισθήματα. Να αλλάξει τρόπο σκέψης και προσέγγισης πραγμάτων που πολλές φορές τα βλέπουμε λάθος ή όχι με την σωστή τους διάσταση. Πράγματα που τα βλέπουμε με μια αυθαίρετη βεβαιότητα που όμως καταλήγουν να γίνουν μια συντριβή της ψευδαίσθησης μας όταν γίνει ορατή η πραγματικότητα τους.
Το κοσμικό και το θρησκευτικό στοιχείο έρχονται σε σύγκρουση μέσα από έναν φιλοσοφικό και στοχαστικό χαρακτήρα αναδεικνύοντας τον πλουραλισμό της ανθρώπινης σκέψης, αλλά και τις αγκυλώσεις που μας απαγορεύουν να αγγίξουμε πράγματα που θεωρούμε πως δεν έχουμε την δικαιοδοσία να τα αγγίξουμε γιατί δεν πρέπει. Ούτε να τα αλλάξουμε γιατί δεν έχουμε πρόσβαση σε κάτι που αξιωματικά δεν αλλάζει.
Οι συγκρουσιακή σχέση ανάμεσα στις ανάγκες και στις επιθυμίες. Η δύναμη της λογικής απέναντι στην δύναμη της παρόρμησης. Τα μεγάλα ναι και τα μεγάλα όχι που καθορίζουν ζωές, βάζοντας στην άκρη τα ίσως που κρατάνε μετέωρο σε αποφάσεις τον άνθρωπο κρατώντας τον δέσμιο στα αδιέξοδα του.
Ο συγγραφέας μέσα από τον πρωταγωνιστή του μπερδεύει το πιθανό και το πραγματικό. Το παραπλανητικό και το αδιευκρίνιστο για να ξεχωρίσει μοναδικά το αληθινό από το ψεύτικο. Το αυθεντικό από το κίβδηλο.
Το Απαγορευτικό είναι ένα μυθιστόρημα συγκλονιστικό κατά την άποψη μου. Ένα μυθιστόρημα που σε καθυποτάσσει στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του και σε παρασέρνει σε ένα ταξίδι αναζήτησης μέσα από μια αφήγηση χείμαρρο. Είτε αυτή έχει να κάνει με την αφήγηση στο παρελθόν του πρωταγωνιστή είτε με την αφήγηση στο παρόν.
Είναι ένα μυθιστόρημα για όλα εκείνα τα φανερά και αδιόρατα απαγορευτικά που κρατάνε δέσμιο τον άνθρωπο απέναντι στις έκδηλες ή κρυφές επιθυμίες του. Για όλα αυτά τα απαγορευτικά που δεν αφήνουν τον νου και την σκέψη να έχει τον δικό της τρόπο να αγγίξει τα απλησίαστα και απαραβίαστα σύνορα κάποιων σκεβρωμένων αντιλήψεων.
Πολλά βιβλία σε κάνουν να σκέφτεσαι, να νιώθεις, να αλλάζεις. Να γίνεσαι ένα με αυτά με την μία. Αυτό σε αγκαλιάζει σιγά σιγά μέχρι που ξαφνικά σε καταπίνει στην δίνη του φέρνοντας σε μπροστά στις αλήθειες των άλλων που δεν έχεις κατορθώσει να δεις απλά και μόνο γιατί έμαθες να κοιτάς τα πάντα επιφανειακά και με πρότυπο την δικιά σου εικόνα για τα πράγματα ή για τους άλλους.
Η ανταριασμένη ψυχή του κεντρικού ήρωα αντιπαραβάλλεται διαρκώς με την ανταριασμένη ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει η κακοκαιρία που σφυροκοπά την Ουρανούπολη αλλά και τις ανταριασμένες σκέψεις και απόψεις των συνδαιτυμόνων του καφενείου που επιφορτίζονται διαρκώς από νέες εντάσεις μέσα από συζητήσεις που οδηγούν κατευθείαν στις μυχιες σκέψεις όλων μας. Σε αυτό το βιβλίο τα απαγορευτικά και τα άβατα σπάνε με έναν τρόπο εξαιρετικά διεισδυτικό με μια μέθοδο εντελώς πρότυπη που οδηγεί κατευθείαν στην ανθρώπινη υπόσταση και την ύλη της. Και με μια ανατροπή που για μένα είναι μια από τις πιο ξεχωριστές που έχω διαβάσει σε βιβλίο.
Όλη η αλήθεια της ανατροπής στο τέλος φαίνεται σε αρκετά σημεία αλλά κυρίως από αυτή την παράγραφο.
«Ο άνθρωπος είναι γεμάτος χάσματα, παιδί μου. Αυτός που είναι κι αυτός που θα ήθελε να είναι, αυτός που βλέπουν οι άλλοι κι αυτός που βλέπει ο ίδιος, αυτός που θέλει και ο άλλος εαυτός που μπορεί», είπε ο Φιλόθεος και το βλέμμα του στυλώθηκε στις φθαρμένες μύτες των παπουτσιών του.
Πολλά βιβλία σε κάνουν να σκέφτεσαι, να νιώθεις, να αλλάζεις. Να γίνεσαι ένα με αυτά με την μία. Αυτό σε αγκαλιάζει σιγά σιγά μέχρι που ξαφνικά σε καταπίνει στην δίνη του φέρνοντας σε μπροστά στις αλήθειες των άλλων που δεν έχεις κατορθώσει να δεις απλά και μόνο γιατί έμαθες να κοιτάς τα πάντα επιφανειακά και με πρότυπο την δικιά σου εικόνα για τα πράγματα ή για τους άλλους.
Όταν κατανοείς το βάθος της άγνοιας απέναντι στα βιώματα του άλλου, απέναντι στα ερεθίσματα, τις προσωπικές του επιλογές απέναντι στην φυγή, στον θάνατο απέναντι στην απώλεια αλλά και απέναντι στην μοναξιά του. Όταν κατανοείς τον λόγο που κάποια βιβλία είναι τόσο συγκλονιστικά στο κρεσέντο της εξέλιξης τους και όταν τελικά αυτά καταφέρνουν να σε ξεκαλουπώσουν για τις εκδοχές της ίδιας της ζωής και των ανθρώπων που έχεις γύρω σου νιώθεις την ανάγκη να υποκλιθείς απέναντι κυρίως στον πολυμορφικό ήρωα που έφτιαξε ένας συγγραφέας για να αποδείξει όλες τις εκφάνσεις της ζωής ,της σκέψης και της διαμόρφωσης μιας εικόνας που φτιάχνουμε λανθασμένα για τους ανθρώπους.
Καταφέρνει να ανατρέψει όλη την υπόσταση που κουβαλά ένας άνθρωπος γυρνώντας τούμπα τον τρόπο που ο καθένας μας αντικρίζει της αλήθειες του άλλου και του εαυτού μας του ίδιου ακόμα. Καταφέρνει με μια περίτεχνη δολιοφθορά ακόμα και του ίδιου του μυαλού μας, να αναδείξει ανατρεπτικά τον «Άνθρωπο» σε όλο το αληθινό του μεγαλείο και ψυχής και σώματος.
Για μένα είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που κάνουν τον αναγνώστη να σκεφτεί και παράλληλα να φανταστεί. Να φανταστεί μέσα από ανατροπές που περιπαίζουν ακόμα και την ελάχιστη σιγουριά του. Ένα μυθιστόρημα που έχει διφορούμενες αλήθειες και παράλληλα μοναδικές διαπιστώσεις. Ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί ξανά και ξανά και να αφήσει μια διαφορετική επίγευση κάθε φορά για ένα και μοναδικό λόγο. Επειδή ο κεντρικός ήρωας είναι κάποιος που βρίσκεται δίπλα μας αλλά παράλληλα μακριά μας, γιατί δεν ακούμε την κραυγή του. Γιατί δεν την ακούμε; Γιατί απλά δεν τον βλέπουμε. Και γιατί δεν τον βλέπουμε; γιατί απλά κοιτάζουμε σε λάθος κατεύθυνση. Όταν κοιτάξουμε σωστά και αφουγκραστούμε σωστά χρησιμοποιώντας όμως τις αισθήσεις της ψυχής μας και της διαίσθηση μας θα νιώσουμε όλο το μεγαλείο που κρύβεται πίσω από την ύπαρξη του κάθε ανθρώπου που βρίσκεται γύρω μας και έχει βάλει ένα απαγορευτικό συρματόπλεγμα που τον κυκλώνει, επειδή κανείς δεν μπορεί να τον πλησιάσει έτσι όπως πρέπει για να τον καταλάβει πραγματικά. Και να καταφέρει τελικά να τον αγκαλιάσει.
Εν κατακλείδι
Το βιβλίο είναι μια άκρως ανόθευτη και καθάρια κατάθεση ψυχής από τον συγγραφέα που πρέπει να διαβαστεί. Γιατί θέτει πολλά ζητήματα που μας απασχολούν με έναν τρόπο που δίνει πολύπλευρες και σφαιρικές απαντήσεις μέσα από εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους και μέσα από εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις.
