Παναγιώτης Φερεντίνος, ποιητής εικαστικών εικόνων - η συνέντευξη στην Ειρήνη Αϊβαλιώτου για το www.CatIsArt.gr

Ζει στην καρδιά της Αθήνας, μιας από τις αρχαιότερες πόλεις. Μιας πόλης που πάλλεται, συμβιβάζεται, σφαγιάζεται, διαλύεται, ονειρεύεται, σφαδάζει, κραυγάζει καθημερινά. Η ποίησή του είναι μια βαθιά νυχιά στη σκληρή, ρυπαρή επιδερμίδα της. Ο Παναγιώτης Φερεντίνος μας ξυπνά, κάνοντας ποίηση με ιστορίες αλλόκοτες για ανθρώπους - κομπάρσους, ζωές - χαρτόκουτα. Η πένα του δυνατή και δηκτική περιγράφει ψεύτικα χρόνια, χρόνια - αγκάθια, χρόνια φυγής, μάτια βουβά κι αγρίμια - λόγια. Είναι ποιητής, είναι ζωγράφος και χαράκτης. Δημιουργός. Είναι ο Αφέντης του ''τόσο δα". Αναπαριστά καυστικά αλλά έντιμα και καθαρά τις "εικόνες μέσα μας" και τις "εικόνες έξω". Την πόλη μέσα του και την πόλη έξω. Μιλά με τόλμη γι' αυτούς, τους διπλανούς μας, που οι περισσότεροι δεν βλέπουμε. Και ακόμα λιγότεροι γράφουμε γι' αυτούς. Με απόλυτα ατομική έκφραση, ο Παναγιώτης Φερεντίνος παρουσιάζει στις εικόνες του μυστηριακές υπάρξεις με κοφτές, ακούραστες ανάσες. Χτυπά φλέβα μέσα του και ανακαλύπτει αντηχήσεις, βυθισμένες εντυπώσεις, χτύπους, απροσμέτρητα αισθήματα. Ενώ πορεύεται αθόρυβα πλάι μας και πλάι σε ζωές απόγνωσης, πρόσκαιρες κι ανούσιες, αυτός βρίσκει τα κατάλληλα πλήκτρα και φουσκώνει τα πανιά σε καταγάλανο ουρανό. Άνθρωπος ευγενής, με παίδευση ουσιαστική, αγωνίες και όραμα. Η πρώτη του ποιητική συλλογή έχει τίτλο «Αφέντης του “τόσο δα”» και κυκλοφορεί από την "Άνεμος" εκδοτική. Όπως θα καταλάβατε, εγώ τη διάβασα ήδη και δηλώνω ενθουσιασμένη.

Ακολουθεί συνέντευξη.  

Γεννήθηκα στην Πάτρα, το 1983, όπου και μεγάλωσα... Είχα την τύχη να ζήσω τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια σε μια περιοχή της πόλης, 20 λεπτά μακριά από το κέντρο, όπου η αστική ζωή δεν είχε, ακόμα, αφήσει τα σημάδια της. Η περιοχή μας ήταν γεμάτη με σπίτια με μικρούς κήπους, περιβόλια, αλάνες και παιδιά στους δρόμους που έπαιζαν δίχως το φόβο κινδύνων και αυτοκινήτων. Αυτό που θυμάμαι, έντονα, από εκείνα τα χρόνια είναι ότι χανόμασταν ώρες ατέλειωτες με τους φίλους με τα ποδήλατα, αναζητώντας περιπέτειες στη φύση. Γιατί ή ζωή μας η ίδια ήταν η φύση. Όλα αυτά με τα χρόνια χάθηκαν. Η περιοχή μου, πλέον, γέμισε με πενταώροφες πολυκατοικίες. Ανήκω στην τελευταία τυχερή γενιά. (Φωτογραφία: Χαρακτικό από τη σειρά έργων του Παναγιώτη Φερεντίνου "Προσωπικά graffiti", 2010). 

Η αλήθεια είναι πως ασχολήθηκα με τη ζωγραφική από πολύ μικρός... Πλέον, δεν μπορώ καν να προσδιορίσω πότε ακριβώς ξεκίνησε αυτή η αναζήτηση χρωμάτων και σχημάτων. Η μητέρα μου αναφέρει πως όλα ξεκίνησαν, περίπου, στην ηλικία των τριών. Από τότε, ένα κουτί με μαρκαδόρους και λευκά χαρτιά ήταν πάντα στο κομοδίνο μου. Σήμερα, κάθε φορά που κάποιος φίλος επισκέπτεται το πατρικό μου, η μητέρα μου εμφανίζει μια στοίβα φακέλων με σχέδια, κολλάζ και κατασκευές δείχνοντας αυτές τις πρώτες μου καταγραφές. Το γράψιμο ήρθε κάπως αργότερα· όταν στα χρόνια του Δημοτικού έπαιρνα ιστορίες για παιδιά -μια σειρά ιστοριών γραμμένη από τον Λέοντα Τολστόι- για να τις μετατρέψω σε διαλόγους. Αυτοί οι διάλογοι συνέθεταν μικρά θεατρικά για να ανέβουν στο σχολείο ή όπου μπορούσαμε να “σκαρώσουμε” μια παράσταση για τους μεγάλους. 

Κύριοι αρωγοί ήταν οι γονείς μου... Αυτοί με ενθάρρυναν. Η βιβλιοθήκη του παιδικού δωματίου ήταν γεμάτη βιβλία και εγκυκλοπαίδειες από τα πρώτα μου χρόνια. Κάθε βράδυ ένα νέο βιβλίο θα άνοιγε, για να διαβαστεί απ' τον πατέρα μου. Όσο για τα υλικά ζωγραφικής, δεν έλειπαν ποτέ. Το σπίτι γέμιζε με σχέδια σε τοίχους, χωρίς ποτέ κάποιος να παραπονεθεί γι' αυτά. Οι επισκέψεις σε εκθέσεις, μουσεία και θεατρικές παραστάσεις ήταν συχνές για μένα και την αδερφή μου. Η δημιουργική έκφραση και η υποστήριξή της ήταν κυρίαρχες στο σπίτι μας. Επομένως υπήρχε, πάντα, εύφορο έδαφος για δημιουργία. 

Ο πατέρας μου, ο πρώτος δάσκαλος... Στην πρώτη μου ποιητική συλλογή, στον «Αφέντη του “τόσο δα”», η ίδια η αφιέρωση καταμαρτυρά τον πρώτο μου σημαντικό δάσκαλο: τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου, από τη γέννηση των παιδιών του, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στην καλλιέργειά τους. Μέχρι και σήμερα, στα περισσότερα ποιήματα ή διηγήματά μου συνεχίζει να είναι ο πρώτος αναγνώστης. Πέρα απ' αυτό, καθ' όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσής μου, υπήρξαν στη ζωή μου εμπνευσμένοι άνθρωποι που μου μετάγγισαν, με τον τρόπο τους, γνώση και εμπειρία στη διαμόρφωσή μου. Τους χρωστώ πολλά. (Πάνω, χαρακτικό από τη σειρά έργων "Αγία Σοφία, μνήμη και φάντασμα", 2010). 

Το πρώτο βιβλίο που απέκτησα... Επηρεασμένος από τις εκπομπές της εκπαιδευτικής τηλεόρασης της ΕΡΤ2 για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, ήταν ένα βιβλίο Γαλλικών που ζήτησα, ως δώρο, απ' τους γονείς μου, στα 6 μου. Το πρώτο βιβλίο που απέκτησα, λοιπόν, ως παιδί, με δική μου θέληση, ήταν το «Οι χίλιες μου πρώτες λέξεις στα Γαλλικά». Έχω ακόμα εκείνα τα μπλε τετράδια με σημειώσεις λέξεων και προφοράς από αυτό το πρώτο βιβλίο με το κόκκινο εξώφυλλο. Όσον αφορά στη λογοτεχνία, το πρώτο μου βιβλίο το διάβασα στην πέμπτη τάξη του Δημοτικού. Ήταν το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου, γιατί από εκεί ξεκίνησα να βλέπω αλήθειες του “έξω” κόσμου. Διώκτες και διωκόμενους, θύτες και κατατρεγμένους. Ένας κόσμος άρχισε να δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο· κι εκεί ήμουν παρών. (Στη φωτογραφία, χαρακτικό από τη σειρά έργων "Ο κύκλος (κυκλώνας)", 2009). 

Γοητεύτηκα από το χορό και το θέατρο... Ήδη από τα 5 μου χρόνια είχα ξεκινήσει μαθήματα χορού, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι τα 17 μου. Ωστόσο, η μεγάλη ανακάλυψη ήρθε στην ηλικία των 10, όπου σε μια επίσκεψή μας στην Αθήνα, η αδερφή της μητέρας μου με πήρε μαζί της στο θέατρο. Παιζόταν τότε, στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», η παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης». Αν και μικρός, γοητεύτηκα από αυτή τη δυνατή, πρώτη εμπειρία. Πέρα από λάτρης των θεατρικών παραστάσεων, είχα τη χαρά να συμμετάσχω ως έφηβος και αργότερα ως φοιτητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, σε διάφορα δρώμενα. Κάτι, βέβαια, που παρέμεινε σε καθαρή ενασχόληση ελεύθερου χρόνου. 

Ο καλλιτέχνης και ο ποιητής... Ο δημιουργός, ευρύτερα, πρέπει να είναι παρατηρητικός. Οφείλει -αρχικά στον εαυτό του- να ζει την καθημερινότητα και να τη σχολιάζει, έχοντας κριτική θέση απέναντι στα πράγματα. Μέσον γι' αυτό η τέχνη του, αλλά και η ίδια του η στάση απέναντι στο καθετί. Γιατί ο δημιουργός δεν «χτυπάει κάρτα»· με το τέλος μιας θεατρικής παράστασης ή το αποτύπωμα της τελευταίας πινελιάς στον καμβά. Είναι ο ίδιος μια σφαίρα υπόσχεσης, αλλαγής. Παρατηρεί, πρώτα πρώτα, εις βάθος τον εαυτό του και την κοινωνία και χτίζει σε αυτόν αυτή την υπόσχεση, την αλλαγή. Η προσωπική μου παρατήρηση έγκειται σε ένα σύνολο πραγμάτων. Που όλα, όμως, σχετίζονται με τους ανθρώπους, τη δράση τους και τις σχέσεις τους. Η μεγαλούπολη στην οποία, πλέον, ζω δεν μου επιτρέπει να παρατηρώ τη φύση· όταν μάλιστα η καθημερινότητά μας μάς εξασφαλίζει λίγες ώρες ξεκούρασης και χαλάρωσης. 

Η ποίηση και η χαρακτική θεωρώ πως συναντώνται... Πέρα απ' το γεγονός και οι δύο τέχνες «ποιούν», η ίδια η γραφή της μιας συναντά τη γραφή της άλλης. Η ανάγκη για έκφραση είναι πάντα ίδια. Γιατί η ανάγκη να εκφραστείς γεννά τη θέληση να βρεις τους τρόπους και είναι παρούσα. Η διαφορά έγκειται στο ότι η μια χτίζει εικόνες με το γραπτό λόγο ενώ η άλλη με τον εικαστικό. Εικόνες και κόσμους, όμως, χτίζουν και οι δυο. (Aριστερά, το εξώφυλλο του βιβλίου με σχέδιο του ίδιου του δημιουργού). 

Όταν γράφω ένα ποίημα κι όταν δημιουργώ μια εικαστική εικόνα... Ικανοποιείται ένα διαφορετικό κομμάτι όσον αφορά στην ανάγκη. Η δημιουργία μιας εικαστικής εικόνας που γεννιέται από το δημιουργό, και έκτοτε ζει τη δική της ζωή, έχει άλλη «ομορφιά» από εκείνη μιας γραπτής καταγραφής. Η αλήθεια των δύο εκφραστικών μέσων ως ζητούμενο είναι που τις ενώνει, ο τρόπος ποικίλει και διαφέρει. 

Την προσωπικότητά μου έχει διαμορφώσει... Η εποχή μας και ειδικότερα οι ανθρώπινες σχέσεις. Το άλφα και το ωμέγα της ζωής είναι το αλισβερίσι εκείνων των μονάδων που συνθέτουν κοινωνίες, κόσμους. Ό,τι κι αν κατάφερε να γίνει κάποιος, όποιο κι αν είναι το ταξικό, μορφωτικό, επαγγελματικό φόντο κάποιου η αλληλεπίδρασή του με τους γύρω του είναι που διαπλάθει και εκείνον και τους άλλους. Το ίδιο συμβαίνει και με μένα. Καθετί που συμβαίνει με αλλάζει, με καθορίζει, με προβληματίζει και, γενικότερα, ζητά από μένα να πάρω θέση· κάτι που, εν τέλει, χτίζει αυτό που λέμε «στάση ζωής». 

Το συγκλονιστικότερο ποίημα όλων για μένα... Θα έλεγα, χωρίς δεύτερη σκέψη, πως είναι οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Σολωμού. Για πολλά χρόνια, μετά το Λύκειο, όπου και το διδάχτηκα, έπιανα τον εαυτό μου να αναφέρει, ασυνείδητα, φράσεις από το ποίημα, επαναφέροντας τις ίδιες εικόνες που μου γεννιούνταν και τότε, κατά την πρώτη επαφή. «Πέλαγο μέγα πολεμά· βαρεί το καλυβάκι». Συγκλονιστικές εναλλαγές· οι μικροί και καταφρονημένοι, θύματα της ειμαρμένης του διωκόμενου, που αντιστέκονται, που δεν χαρίζονται αμαχητί στο διώκτη. Άνθρωποι έγκλειστοι στα τείχη, σώματα φυλακισμένα, όχι όμως δεσμώτες στην ψυχή, στη βούληση του κατακτητή. Ποίημα με πολλές αναφορές στο σήμερα, όπου ο διώκτης μας τείνει, συχνά, να είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Διώκτης και δεσμώτης ταυτόχρονα, θύμα των καταναλωτικών προτύπων της σύγχρονης εποχής. 

Στην ποίηση... Η τεχνική, το ταλέντο, η δουλειά (εκπαίδευση - παίδευση), ακόμα και η έκφραση φέρνουν καρπούς μόνον όταν τις αναζωπυρώνει μια αρχέγονη αρχή: η ανάγκη. Αν δεν υπάρχει ανάγκη· για ύπαρξη, για γέννηση, για λόγο, τίποτε δεν γεννά καμιά ευφυΐα, καμιά κλίση ή χάρισμα που κάποιος μπορεί να κατέχει. (Δεξιά, το οπισθόφυλλο της ποιητικής συλλογής «Αφέντης του “τόσο δα”»). 

Όταν γράφω ένα ποίημα... Με κάποιον τρόπο κάθε ποίημα είναι η βάση, το θεμέλιο για να γεννηθούν εικόνες. Και όχι μόνο να γεννηθούν, αλλά να τους δοθεί μια πνοή, μια αξία, όσο έστω διαρκεί το ποίημα. Αυτό το χρέος του δημιουργού που κυοφορεί την εικόνα: να τη φέρνει στο φως. Από κει και πέρα περνά στα χέρια της ιστορίας, της ίδιας της ζωής.

Η παράδοση ως σημαντικό πεδίο έρευνας... Η παράδοση είναι η αρχή και τέλος μας. Από εκεί ξεκινάμε κάθε έρευνά μας κι εκεί τελειώνουμε.Γιατί το κάθε χθες μας είναι κι ένα «παρόν» του κάποτε μας. Κάθε μεμονωμένο παρόν και όλα μαζί είναι δάσκαλοι της ανθρώπινης ιστορίας. Αναγκών, θέλω, πρέπει, ερωτημάτων και απαντήσεων που κάποιοι άλλοι, πολύ πριν από εμάς, ερωτήθηκαν για να απαντήσουν. 

Η ποίησή μου έχει να κάνει με εικόνες πόλης... Της πόλης «έξω» μας και της πόλης που βρίσκεται μέσα μας. Την ανάγκη της μονάδας να αποτελέσει μέρος ενός κοινωνικού συνόλου, αλλά και την ανάγκη της να μη γίνει μάζα, να μη χαθεί στο πλήθος, αλλά να δημιουργήσει, να αγαπήσει, να ερωτευτεί. Τα ποιήματά μου μιλούν για κείνους που λίγοι βλέπουν και ακόμα λιγότεροι γράφουν. Τους μετανάστες, τους άστεγους, τους ναρκομανείς, τους εμπόρους θανάτου, τους ρακοσυλλέκτες. Όπως λέω και σε ένα ποίημά μου, μιλά για «...εκείνους, τους αόρατους που σιγομουρμουρίζουν: “Άλλη μια μέρα τέλος”. Αύριο άλλη. Και ξέρουν καλά πως το “άλλη” σημαίνει “ίδια” κι όχι άλλη...».

Δεν υπάρχει ηρεμία ή βάσανο στην τέχνη... Υπάρχει μόνο το πόσο χώρο αφήνει ο καθένας για να διεισδύσουν μέσα του εικόνες, σκέψεις, προβληματισμοί· για να τον φέρουν αντιμέτωπο με την αλήθεια του, με τη δυνατότητα αλλαγής του. Δυνατότητα που σε μεγάλο βαθμό ο ίδιος χτίζει ή γκρεμίζει. Η ποίηση είναι εκεί για προβληματισμό. Ούτε για να ευχαριστήσει, ούτε για να βασανίσει. (Στις δύο φωτογραφίες, οι σελίδες 20-21 με το εξαίρετο ποίημα "Για το παιδί που άπλωσε το χέρι"). 

Με κάνει να γελώ καθετί που μας ωθεί να ξεχάσουμε τη θλίψη μας... Ατομική και συλλογική. Πολλές φορές βλέπω μιαν άγνωστη παρέα στο τρένο, σε ένα πάρκο και η δική τους χαρά, ζωντάνια προκαλεί και σε μένα ένα χαμόγελο, ή ακόμα και τη συμμετοχή στο γέλιο. Κανείς δεν βάζει φραγμό στη συμμετοχή στο αυθόρμητο γέλιο. Επίσης με κάνει να γελώ το χιούμορ των αγαπημένων. Η διάθεσή τους να προσπεράσουν εμπόδια, χιουμοριστικά και με καλή διάθεση. 

Θλίψη μου προκαλεί οτιδήποτε προσπαθεί να προκαλέσει παραίτηση, μιζέρια, ηττοπάθεια... Δεν παραιτούμαι και δεν δέχομαι την παραίτηση ως απάντηση ή ανθρώπινη πολιτική. Είναι παράδοση, μη δράση. Και αυτή η παράδοση είναι που μου προκαλεί θλίψη. 

Θα μπορούσα να πω ότι οι αγωνίες μου, σε σχέση με το βιβλίο, είναι δύο... Το βιβλίο αυτό ασκεί, απ' τη μια, μια κριτική ματιά απέναντι στο τι εμείς, ως νέα γενιά, βρήκαμε μπροστά μας.Κρίνει, λοιπόν, με τρόπο αιχμηρό, ως γροθιά αλήθειας, καθετί που η προηγούμενη γενιά αφήνει στην επόμενη. Είναι αυτό που σε κάποιο ποίημά μου λέγεται: «Αυτή είναι η μέρα; Τέτοια θέλω μέρα; Γι' αυτά τα παιδιά, τα νέα, τέτοια άφησαν αποφάγια-μέρα;». Απ' την άλλη, θέτει ερωτήματα στην ίδια τη νέα γενιά. Της δείχνει την κατάσταση που γνωρίζει καλά, και της ζητά να πάρει θέση! Θα είναι το ίδιο αδιάφορη, υποτελής, καιροσκόπος όπως η προγενέστερη; Ή θα δράσει, για το δικό της παρόν και μέλλον; 

Τι βρήκα στον εκδοτικό οίκο «Άνεμο»... Καταρχάς, η «Άνεμος» εκδοτική είδε να εκπληρώνεται, με τη διαδικασία της έκδοσης του υλικού μου, μια από τις βασικές της αρχές: η προώθηση υλικού που έχει λόγο ύπαρξης. Εκεί έγκειται και η σύνδεσή μας με τον «Άνεμο». Στο ότι πιστεύουμε, τόσο εγώ όσο κι εκείνοι, πως το κενό που υπάρχει, αυτή τη στιγμή, στη σύγχρονη ελληνική γραφή, γενικότερα, θα έπρεπε με κάποιον τρόπο να καλυφθεί. Η «Άνεμος» εκδοτική είναι εδώ για να δεχθεί, να συζητήσει και να επενδύσει σε υλικό που άλλοι είτε θα αδιαφορούσαν είτε θα ζητούσαν υπέρογκα ποσά για υποτυπώδεις εκδόσεις. 

Το πρόσωπο της κρίσης... Πιστεύω πως ήδη βλέπουμε κάποια θετικά δείγματα σε ό,τι αφορά στο ανθρώπινο επίπεδο, σε αυτό των σχέσεων. Έπαψαν να κυριαρχούν αυτές οι «νεοπλουτίστικες» κορόνες, όπου πλήθος κόσμου επιζητούσε να γίνει «χαλίφης στη θέση του χαλίφη» με χρήμα δανεικό, πλαστικό, ευκαιριακό. Κινητήρας αξιοπρέπειας είχε γίνει η γεμάτη τσέπη. Τώρα όλοι σιωπούν ή κλαίγονται γιατί δεν έφαγαν κι εκείνοι. Όλη αυτή, όμως, η κατάσταση· το μούδιασμα, κοινώς, χτίζει ανθρώπινες σχέσεις, γιατί οι άνθρωποι κατανοούν πως αφού το χρήμα δεν έφερε ευτυχία, οφείλουν να στραφούν αλλού. 

Το αγαπημένο μου βιβλίο και οι αγαπημένοι μου συγγραφείς... Αν και δύσκολη ερώτηση, γιατί υπάρχει ένας αριθμός βιβλίων που με έχουν κατακτήσει περισσότερο από άλλα. Θα έλεγα το «Γράμματα σε έναν νέο ποιητή», του Rainer Maria Rilke. Αυτό που με έχει κερδίσει στον Rilke, και διαφαίνεται στα «Γράμματα», είναι η ηθική του. Ο ίδιος, γύρω από την τέχνη του και την ανάγκη του για έκφραση, έχει χτίσει όλον του τον κόσμο· τη στάση ζωής του, το έργο που ως ανθρώπινο ων οφείλει να εκπληρώσει. Πέρα από το χρέος του στον εαυτό του, στα «Γράμματα», απευθυνόμενος στο νεαρό ποιητή που του ζητά συμβουλές, αναδεικνύει την τρυφερότητα και τη στοργή, αλλά και την πειθαρχία και την αφοσίωση που οφείλει να δείξει ο ίδιος ως μεγαλύτερος, περικλείοντας σε ένα κουκούλι αγάπης και φροντίδας το νέο δημιουργό και την απόπειρά του να εξωτερικεύσει την ποιητική του. Το βιβλίο αυτό, που εδώ και χρόνια χαρίζω σε φίλους νέους δημιουργούς, είναι ο δάσκαλος που πολλές φορές θέλαμε να έχουμε δίπλα μας. Δάσκαλος, λοιπόν, στη βιβλιοθήκη μου για ώρες σκέψης και βαθύτερης αναζήτησης. Άλλοι αγαπημένοι συγγραφείς ο Ντοστογιέφσκι, ο Κάφκα και ο Πεσόα (ξένη λογοτεχνία)· ο Καζαντζάκης και ο Λουντέμης (ελληνική λογοτεχνία). 

Ο πολιτισμός στην καθημερινότητά μας... Η καθημερινότητά μας μάς κάνει πότε να ξεχνάμε τον πολιτισμό μας και πότε να τον κάνουμε σύμμαχό μας για καλύτερη ζωή. Οι Έλληνες έχουν την τάση να επαναπαύονται, σε ό,τι αφορά τον πολιτισμό, στην πρότερη παράδοση και κληρονομιά τους. Ωστόσο, ξεχνούν πως πολιτισμός είναι και η καθημερινή στάση στη ζωή: η ευγένεια, ο σεβασμός, η προσφορά βοήθειας, η φιλία. Το ότι για να υπάρξουμε ως ευτυχισμένα όντα (ατομικά), οφείλουμε να απαιτήσουμε τη συλλογική ευμάρεια, είναι δείγμα πολιτισμού. 

Κάτι ασυνήθιστο... Κάτι το περίεργο στην πόλη, έχει να κάνει με το κέντρο της Αθήνας. Ζω στην καρδιά της πόλης -«Ομόνοια δεξιά», όπως λέει κι ένας στίχος ποιήματός μου- και παρατηρώ ότι, ενώ από χρόνια όλοι λεν πως η Αθήνα είναι όμορφη Ιούλιο - Αύγουστο γιατί αδειάζει, το κέντρο -η Ομόνοια συγκεκριμένα- είναι ακόμα πιο «γεμάτη», πιο επικίνδυνη. Εδώ η πόλη δεν αδειάζει, ζει σε πιο έντονους ρυθμούς· ρυθμούς εξαθλίωσης που δεν κοιτούν καλοκαίρια και αργίες. 

Μου αρέσουν πολύ τα ζώα... Θεωρώ πως είναι αναπόσπαστο κομμάτι της έννοιας «οικογένεια», σύντροφοι ζωής σε όλες τις ηλικίες και μια καλή, αμφίδρομη παρέα που δεν τελειώνει ποτέ. Δυστυχώς, στην παρούσα φάση, λόγω των συχνών μετακινήσεών μου και της έλλειψης μιας σταθερής βάσης, μου είναι δύσκολο να αναλάβω την ευθύνη ενός κατοικίδιου. Ωστόσο, μιας και είμαι λάτρης της γάτας Σιαμ, θα ήθελα, με την πρώτη ευκαιρία, να αποκτήσω μια Σιαμαία γάτα.

Πηγή